فایروال سرور چیست

 سرورها نقش حیاتی در ذخیره‌سازی، پردازش و انتقال داده‌ها ایفا می‌کنند. با توجه به اهمیت روزافزون داده‌ها، حفاظت از سرورها در برابر تهدیدات امنیتی امری ضروری است. فایروال سرور (Server Firewall) دقیقاً برای این منظور طراحی شده است.

فایروال سرور یک راهکار امنیتی پیشرفته است که به‌طور خاص برای محافظت از سرورها و سیستم‌های کامپیوتری در شبکه پیاده‌سازی می‌شود. فایروال سرور مانند یک نگهبان مراقب عمل می‌کند و با نظارت بر ترافیک ورودی و خروجی، از سرور در برابر تهدیدات امنیتی محافظت می‌نماید.

در این مقاله، ما به بررسی دقیق‌تر فایروال سرور خواهیم پرداخت. ما در مورد نحوه کار فایروال سرور، ویژگی‌ها و مزایای آن صحبت خواهیم کرد. همچنین، ما برخی از بهترین روش‌های پیاده‌سازی فایروال سرور را مورد بحث قرار خواهیم داد تا به سازمان‌ها و افراد کمک کنیم که امنیت سرورهای خود را بهبود بخشند.

فایروال سرور چیست؟

فایروال سرور (Server Firewall) یک راهکار امنیتی است که برای محافظت از سرورها و سیستم‌های کامپیوتری در شبکه طراحی شده است. فایروال سرور مانند یک نگهبان مراقب در ورودی سرور عمل می‌کند و با نظارت بر ترافیک ورودی و خروجی، از آن در برابر تهدیدات امنیتی محافظت می‌نماید.

فایروال سرور معمولاً به‌صورت یک نرم‌افزار یا سخت‌افزار اختصاصی پیاده‌سازی می‌شود که ترافیک شبکه را بررسی می‌کند و بر اساس مجموعه‌ای از قوانین از پیش تعریف‌شده، تصمیم می‌گیرد که کدام ترافیک مجاز است و کدام یک باید مسدود شود. این قوانین ممکن است بر اساس آدرس IP، پورت‌ها، پروتکل‌ها یا سایر پارامترهای شبکه تنظیم شوند.

فایروال سرور قادر است ترافیک ورودی و خروجی را فیلتر کند، ارتباطات را رمزگذاری نماید، و از تکنیک‌های پیشرفته برای شناسایی و مسدود کردن تهدیدات امنیتی استفاده کند. همچنین، فایروال سرور می‌تواند گزارش‌هایی را در مورد فعالیت‌های شبکه ارائه دهد که می‌تواند برای تشخیص و بررسی مشکلات امنیتی مورد استفاده قرار گیرد.

فایروال سرور یک لایه امنیتی حیاتی برای هر سازمانی است که دارای سرورهای مهم و حساس است. با استفاده از فایروال سرور، سازمان‌ها می‌توانند از داده‌های حساس خود محافظت کنند، دسترسی غیرمجاز را محدود نمایند، و اطمینان حاصل کنند که سرورهای آن‌ها در برابر حملات سایبری امن هستند.

فایروال نرم‌افزاری چیست؟

فایروال نرم‌افزاری، نرم‌افزاری است که روی سیستم عامل نصب می‌شود و ترافیک ورودی و خروجی به شبکه یا سیستم عامل را کنترل می‌کند. این نوع فایروال برای استفاده‌های خانگی و شرکت‌های کوچک و متوسط بسیار رایج است. فایروال نرم‌افزاری، سیستم‌ها را از خطرات رایج اینترنت مانند دسترسی‌های غیرمجاز محافظت می‌کند.

فایروال‌های نرم‌افزاری اغلب قابلیت شخصی‌سازی بالایی دارند و به کاربران اجازه می‌دهند تنظیمات محرمانگی و فیلترینگ را مطابق با نیاز خود اعمال کنند. این نوع فایروال ممکن است ابزارهای جانبی را نیز ارائه دهد که کنترل بیشتری بر روی شبکه فراهم می‌کند.

فایروال‌های نرم‌افزاری به دو دسته تقسیم می‌شوند:

فایروال شخصی یا دسکتاپی: این نوع فایروال روی سیستم عامل نصب می‌شود و از یک کامپیوتر متصل به اینترنت محافظت می‌کند. فایروال شخصی تمام ارتباطات ورودی و خروجی را نظارت می‌کند. با این حال، نصب و مدیریت آن بر روی تعداد زیادی کامپیوتر می‌تواند دشوار باشد. فایروال شخصی برای کسانی که به‌طور مداوم به اینترنت متصل هستند بسیار مهم است، زیرا این اتصال‌ها از آدرس IP استاتیک استفاده می‌کنند که ممکن است هدف حملات هکری قرار گیرند.

فایروال نرم‌افزاری تحت شبکه: این نوع فایروال می‌تواند یک شبکه کامل را تحت کنترل و محافظت قرار دهد. فایروال شبکه ممکن است مبتنی بر نرم‌افزار یا سخت‌افزار باشد.

فایروال سخت‌افزاری

فایروال سخت‌افزاری معمولاً به‌صورت یک زیرساخت سخت‌افزاری است که توسط شرکت‌های تولید کننده روی برد های سخت‌افزاری نصب و راه‌اندازی می‌شود. روتر نیز می‌تواند به‌عنوان یک فایروال سخت‌افزاری عمل کند.

فایروال سخت‌افزاری می‌تواند به‌صورت پیش‌فرض و بدون نیاز به تنظیمات اولیه، از ورود داده‌ها و ترافیک ناخواسته به شبکه جلوگیری کند. این نوع فایروال معمولاً در قالب فیلترینگ بسته فعالیت می‌کند و آدرس مبدا و مقصد بسته‌های داده را بررسی می‌کند. اگر محتوای بسته با قوانین فایروال مطابقت نداشته باشد، بلافاصله مسدود می‌شود.

فایروال سخت‌افزاری سرعت و کارایی بیشتری نسبت به فایروال نرم‌افزاری دارد، اما هزینه پیاده‌سازی آن بالاتر است.

مقایسه فایروال نرم‌افزاری و سخت‌افزاری

فایروال نرم‌افزاری: برنامه‌ای است که روی سیستم عامل نصب می‌شود و می‌تواند به‌صورت شبکه‌ای یا تک‌محصولی استفاده شود.

فایروال سخت‌افزاری: ابزاری است که روی بردهای سخت‌افزاری نصب می‌شود و معمولاً در قالب یک روتر عمل می‌کند.

هر دو نوع فایروال دارای تنظیمات پیش‌فرض برای محافظت از شبکه هستند.

فایروال سخت‌افزاری سرعت و کارایی بیشتری دارد، درحالی‌که فایروال نرم‌افزاری هزینه کمتری دارد.

برای دستیابی به بهترین کارایی، استفاده ترکیبی از فایروال نرم‌افزاری و سخت‌افزاری توصیه می‌شود.

انواع فایروال سرور

فایروال‌ها مانند سلاح‌های امنیتی به انواع مختلفی تقسیم‌بندی می‌شوند که هر کدام وظیفه محافظت از شبکه را به شیوه خاص خود بر عهده دارند. در اینجا به بررسی انواع فایروال و نحوه عملکرد آن‌ها می‌پردازیم:

فایروال فیلترکننده‌ بسته (Packet-Filtering Firewall)

 این نوع فایروال مانند یک نگهبان ساده عمل می‌کند. در لایه سوم شبکه فعال است و تک‌تک بسته‌های داده‌ عبوری را بررسی می‌کند. سپس بر اساس مبدأ و مقصد آن‌ها، اجازه عبور یا عدم عبور را صادر می‌نماید. کار فایروال فیلترکننده‌ بسته شبیه به بررسی کارت شناسایی هر فرد قبل از ورود به یک مجلس است.

فایروال سطح جلسه (Circuit-Level Gateway Firewall)

این فایروال یک نگهبان باهوش‌تر است که در لایه پنجم شبکه فعالیت می‌کند. هنگام برقراری ارتباط، بسته‌های داده‌ کاربردی را بررسی می‌نماید و درصورت سالم بودن، یک ارتباط پایدار بین دو شبکه برقرار می‌کند. پس از برقراری ارتباط، فایروال دیگر نظارتی بر آن ندارد. فایروال سطح جلسه علاوه بر بررسی مبدأ و مقصد، به نوع ارتباط بین فرستنده و گیرنده نیز دقت می‌کند و مسیر امن برای تبادل اطلاعات را بررسی می‌نماید.

فایروال بازرسی سطح (Stateful Inspection Firewall)

این فایروال برخلاف فایروال‌های فیلتر بسته‌ای استاتیک، توانایی نظارت بر ارتباطات جاری و به خاطر سپردن ارتباطات گذشته را دارد. کار آن شبیه به یک نگهبان همه‌فن‌حریف است که علاوه بر بررسی کارت شناسایی، هر فرد را با چهره و سابقه او می‌شناسد. فایروال بازرسی سطح، بررسی می‌کند که قبلاً چه بسته‌هایی رد و بدل شده و بر اساس آن تصمیم می‌گیرد که به بسته‌های جدید اجازه ورود دهد یا خیر.

فایروال پروکسی (Proxy Firewall)

فایروال پروکسی مانند یک متخصص امنیتی سخت‌گیر عمل می‌کند. این نوع فایروال در لایه هفتم شبکه فعالیت می‌کند و علاوه بر بررسی بسته‌ها، محتوای آن‌ها را نیز می‌خواند. فایروال پروکسی می‌تواند تشخیص دهد که مثلاً یک ایمیل حاوی چه چیزی است و بر اساس آن تصمیم بگیرد که به مقصد برسد یا نه. این نوع فایروال با دقت زیاد در بررسی بسته‌ها، ممکن است سرعت شبکه را پایین بیاورد.

فایروال نسل بعدی (Next-Generation Firewall)

این فایروال ترکیبی از ویژگی‌های یک فایروال سنتی و سیستم‌های جلوگیری از نفوذ شبکه (IPS) است. فایروال نسل بعدی مانند یک نگهبان پیشرفته عمل می‌کند و علاوه بر فیلتر کردن، وضعیت ارتباطات و محتوای بسته‌ها را نیز بررسی می‌نماید. همچنین می‌تواند به‌صورت خودکار تهدیدهای جدید را شناسایی و خنثی کند.

فایروال هیبریدی

فایروال هیبریدی از دو یا چند نوع فایروال در یک شبکه خصوصی واحد استفاده می‌کند. این نوع فایروال ترکیبی از مزایای انواع مختلف فایروال است و یک راه‌حل امنیتی همه‌جانبه‌تر ارائه می‌دهد. به عنوان مثال، یک فایروال هیبریدی ممکن است از فایروال بازرسی بسته‌ پویا برای فیلتر کردن ترافیک عمومی و از فایروال پروکسی برای فیلتر کردن ترافیک حساس استفاده کند.

مزایا و معایب استفاده از فایروال سرور چیست؟

مزایای استفاده از فایروال

نظارت بر ترافیک: فایروال با بررسی بسته‌های داده عبوری، از ورود بدافزارها و تهدیدات امنیتی جلوگیری می‌کند.

کنترل دسترسی: فایروال با اعمال سیاست‌های دسترسی، کنترل میزبان‌ها و سرویس‌های خاص را بر عهده دارد و از نفوذ افراد غیرمجاز و هکرها جلوگیری می‌کند.

محرمانگی: فایروال با استفاده از شبکه اختصاصی مجازی، امکان انتقال امن اطلاعات را فراهم می‌کند و از دسترسی افراد غیرمجاز جلوگیری می‌نماید.

معایب استفاده از فایروال

استفاده از منابع محدود سرور: فایروال نرم‌افزاری ممکن است با مصرف منابع سرور، عملکرد کلی آن را تحت تأثیر قرار دهد.

قیمت بالای برخی فایروال‌های سخت‌افزاری: خرید فایروال‌های سخت‌افزاری می‌تواند هزینه بالایی برای سازمان‌ها داشته باشد.

محدودیت‌های کاربری: سیاست‌های غیرقابل انعطاف فایروال ممکن است باعث ایجاد محدودیت برای کارکنان شود و آن‌ها را مجبور به ایجاد راهکارهای غیرایمن کند.

پیچیدگی برخی کارکردها: تنظیم و نگهداری فایروال در سازمان‌های بزرگ ممکن است نیازمند کارکنان متخصص و هماهنگی با متخصصان خدمات میزبانی باشد.

کاربرد فایروال چیست؟ 

فایروال مانند یک نگهبان قدرتمند، وظایف متعددی را برای محافظت از شبکه بر عهده دارد. برخی از کاربردهای اصلی فایروال عبارتند از:

۱. دفاع در برابر تهدیدات: فایروال مانند یک نگهبان مراقب در ورودی شبکه سازمان است و از ورود حملات بدافزاری و هکرها جلوگیری می‌کند. همچنین می‌تواند داخل شبکه را نیز به بخش‌های مختلف تقسیم کند تا از آسیب‌های داخلی پیشگیری نماید.

۲. ثبت و بررسی فعالیت‌ها: فایروال تمام فعالیت‌های شبکه را ثبت می‌کند و مانند یک دفترچه یادداشت دقیق عمل می‌کند. مدیران شبکه می‌توانند با بررسی این اطلاعات، الگوهای مشکوک را شناسایی کرده و قوانین فایروال را به‌روز نگه دارند.

۳. فیلتر کردن ترافیک: فایروال می‌تواند ترافیک اینترنت را فیلتر کند و در صورت ورود غیرمجاز به شبکه، به کاربر هشدار دهد. این ویژگی برای اتصالات دائم به اینترنت بسیار مهم است، زیرا فایروال اطمینان می‌دهد که تنها محتوای مطمئن و بی‌خطر از اینترنت وارد شبکه می‌شود.

۴. کنترل و مسدود کردن دسترسی: فایروال برای کنترل و مسدود کردن دسترسی به برخی وب‌سایت‌ها و خدمات آنلاین مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای مثال، یک سازمان می‌تواند با استفاده از مدیریت فایروال، دسترسی کارمندان به وب‌سایت‌های نامناسب را مسدود کند تا قوانین شرکت رعایت شود.

فایروال سرور  چگونه کار می‌کند؟

فایروال مانند یک سرباز وظیفه‌شناس عمل می‌کند و مرزی محکم بین شبکه داخلی شما و دنیای اینترنت ایجاد می‌نماید. وظیفه اصلی فایروال، بازرسی دقیق تمام بسته‌های اطلاعاتی است که قصد ورود یا خروج از شبکه را دارند. بسته‌های اطلاعاتی مانند قطعات پازل هستند که برای انتقال اطلاعات در اینترنت استفاده می‌شوند.

فایروال با استفاده از مجموعه‌ای از قوانین از پیش تنظیم‌شده، تنها به ترافیکی اجازه ورود می‌دهد که از قبل هماهنگ شده باشد. عملکرد فایروال بر اساس بررسی دقیق مبدا، مقصد و محتوای بسته‌های اطلاعاتی است. این قوانین مانند دستورالعمل‌هایی هستند که فایروال را در تصمیم‌گیری‌هایش راهنمایی می‌کنند تا بسته‌های بی‌خطر را از مخرب تشخیص دهد.

فایروال‌ها از نظر کارکرد

فایروال‌ها از نظر کارکرد به انواع مختلفی تقسیم‌بندی می‌شوند که هر کدام وظایف خاصی را بر عهده دارند. در اینجا به بررسی پنج نوع اصلی فایروال از نظر کارکرد می‌پردازیم:

۱. فایروال فیلتر کننده بسته (Packet-Filtering Firewall): این نوع فایروال، بسته‌های داده را بر اساس آدرس مبدا و مقصد بررسی می‌‌کند و تصمیم می‌گیرد که آیا اجازه ورود یا خروج داشته باشند. فایروال فیلتر کننده بسته در لایه سوم مدل OSI فعالیت می‌کند.

۲. فایروال سطح جلسه (Circuit-Level Firewall): فایروال‌های سطح جلسه، ارتباطات را در لایه پنجم مدل OSI بررسی می‌کنند. آن‌ها برقراری ارتباط را تأیید می‌‌کنند و پس از آن نظارتی بر محتوای داده‌ها ندارند.

۳. فایروال بازرسی حالت (Stateful Inspection Firewall): این نوع فایروال، نه‌تنها آدرس مبدأ و مقصد را بررسی می‌‌کند، بلکه محتوای بسته‌های داده را نیز بازرسی می‌‌نماید. فایروال‌های بازرسی حالت در لایه‌های چهارم تا هفتم مدل OSI فعالیت دارند.

۴. فایروال پروکسی (Proxy Firewall): فایروال‌های پروکسی به‌عنوان یک واسط بین شبکه داخلی و اینترنت عمل می‌‌کنند. آن‌ها درخواست‌های ورودی و خروجی را بررسی می‌‌کنند و تصمیم می‌گیرند که آیا باید به آن‌ها اجازه عبور داده شود یا خیر. فایروال‌های پروکسی در لایه هفتم مدل OSI فعالیت دارند.

۵. فایروال نسل بعدی (Next-Generation Firewall): این نوع فایروال، ترکیبی از ویژگی‌های فایروال‌های سنتی و سیستم‌های جلوگیری از نفوذ شبکه (IPS) است. فایروال‌های نسل بعدی قادر به شناسایی و مسدود کردن تهدیدات پیشرفته هستند و می‌توانند بر اساس محتوا، رفتار کاربر و برنامه‌های کاربردی، تصمیم‌گیری کنند.